Επισυνάπτουμε ακέραιο το Δ.Τ. Του ΜΕτσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε.) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, για τη σημερινή μέρα Γιορτής της Ορεινής Ελλάδας (και όχι μόνο) το οποίο καταλήγει με ευχαριστήρια αναφορά της Λέσχης μας για τις δράσεις που θα πραγματοποιήσουμε για να τιμήσουμε τη σημερινή μέρα.

11 Δεκεμβρίου 2013

Διεθνής Ημέρα Βουνών

Γιατί να προστατεύσουμε τις ορεινές μας περιοχές;

         Γιατί κάθε χρόνο γίνεται και πιο έντονα φανερό ότι οι ορεινές περιοχές της Ελλάδας και του Κόσμου έχουν καθοριστική σημασία για την ανθρώπινη ζωή:

Νερό, τροφή, ενέργεια είναι τα βασικότερα φυσικά διαθέσιμα, με τα οποία οι ορεινοί όγκοι “τροφοδοτούν” τη ζωή στον πλανήτη. Το 80% των παγκόσμιων αποθεμάτων πόσιμου νερού, βρίσκεται στα βουνά. Παράλληλα, οι ορεινοί όγκοι αποτελούν σημαντικές κοιτίδες φυσικού πλούτου, καθώς είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε βιοποικιλότητα, σε δασικά και ορυκτά διαθέσιμα και παρέχουν επίσης υψηλής ποιότητας τοπικά προϊόντα. Ακόμη, στους απρόσιτους ορεινούς όγκους έχουν αναπτυχθεί αυτόχθονες τοπικοί πολιτισμοί, αρμονικά προσαρμοσμένοι στο μοναδικό παρθένο τοπικό φυσικό περιβάλλον, οι τεχνικές και πρακτικές επιβίωσης των οποίων αποτελούν πολύτιμο απόθεμα παραδοσιακής γνώσης και λαϊκής σοφίας για τις επόμενες γενιές..

       Η καθοριστική σημασία των βουνών για την ανθρώπινη ζωή είναι ταυτόχρονα οικονομική, πολιτική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτισμική. Εντούτοις, οι ορεινοί όγκοι και οι πληθυσμοί τους απειλούνται από μία σειρά κινδύνων, τόσο περιβαλλοντικών όσο και κοινωνικών..

Σύμφωνα με τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στοιχεία του 2001 η Ελλάδα είναι η 3η πιο ορεινή χώρα στην ΕΕ, μετά την Αυστρία και την Σλοβενία, με τις ορεινές της κοινότητες να καταλαμβάνουν το 77.9% της συνολικής της έκτασης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα βουνά καλύπτουν το 1/5 της επιφάνειας της γης. Στα βουνά ζει περίπου το 10-12% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ πάνω από το μισό του πληθυσμού της γης εξαρτά, άμεσα ή έμμεσα, την επιβίωσή του, από τα βουνά.

Οι κλιματικές αλλαγές, η αποψίλωση των δασικών εκτάσεων, η ερημοποίηση, οι φυσικές καταστροφές, η απομύζηση του ορεινού πλούτου, η υποβάθμιση των ορεινών οικοσυστημάτων και η

απώλεια της ορεινής βιοποικιλότητας, η πληθυσμιακή ερήμωση των περισσότερων ορεινών περιοχών, το γεγονός ότι οι ορεινοί πληθυσμοί συγκαταλέγονται στους φτωχότερους κάθε χώρας, η μονοδιάστατη τουριστική υπερεκμετάλλευση άλλων, οι ελλείψεις σε βασικές κοινωνικές και τεχνικές υποδομές και ο σταδιακός αφανισμός των τοπικών πολιτισμών, είναι επιγραμματικά μόνο, οι κίνδυνοι οι οποίοι απειλούν καθημερινά τις ορεινές περιοχές του πλανήτη ή αποτελούν τη μοίρα τους.

Διεθνής Ημέρα Βουνών.

           Η 11η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε από το 2003 ως Διεθνής Ημέρα Βουνού, από τα Ηνωμένα Έθνη. Αποτελεί μια ευκαιρία ώστε να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος για τη σημασία των ορεινών περιοχών στη ζωή μας, να εντοπίσει τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς στην ανάπτυξη των ορεινών περιοχών και να αφυπνίσει συνεργασίες που θα οδηγήσουν σε θετικές αλλαγές για τις ορεινές περιοχές.

           Παρά την τεράστια σημασία τους και την κρισιμότητα των προβλημάτων τα οποία αντιμετωπίζουν, οι ορεινές περιοχές έρχονται για πρώτη φορά στο προσκήνιο των παγκόσμιων συζητήσεων, μόλις το 1992, στη Διάσκεψη Κορυφής του Ρίο. Έκτοτε, έχουν γίνει σημαντικές ενέργειες στην κατεύθυνση της προστασίας και της «βιώσιμης» ανάπτυξης των ορεινών όγκων, χωρίς όμως θετικά αποτελέσματα, στο βαθμό που πυρήνας της φερόμενης ως «βιώσιμης» ή «αειφόρου» ανάπτυξης είναι η ανταγωνιστικότητα, η επιχειρηματικότητα, η καινοτομία και οι ευέλικτες μορφές εργασίας, με άλλα λόγια, στόχοι – δράσεις, που αντικειμενικά και ιδιαίτερα για τις πολυδιάστατα ευάλωτες ορεινές περιοχές, δεν μπορούν, σε συνθήκες ασυδοσίας των αγορών, να στηρίξουν την ολοκληρωμένη (την ταυτόχρονα οικονομική, κοινωνική, πολιτική, πολιτισμική και τεχνολογική) τους ανάπτυξη, η οποία θα είναι άξια να βιωθεί από τους κατοίκους τους. Οι ίδιοι οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του φυσικού και πολιτισμικού τους περιβάλλοντος, θα πρέπει να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη αυτής της ολοκληρωμένης ανάπτυξης, και όχι οι δυνάμει «επενδυτές» οι οποίοι συμπεριφέρονται ως ιδιοκτήτες, κυρίαρχοι ή εκμεταλλευτές τους.

Αφιέρωμα με προβολές ντοκιμαντέρ για τις ορεινές περιοχές της Ελλάδας.

           Η Ορειβατική Λέσχη Ξάνθης για να ευαισθητοποιήσει το κοινό της για την σημασία των ορεινών περιοχών στη ζωή μας και για να συμβάλει στην προστασία και στο ξαναζωντάνεμα τους, προβάλλει ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Βουνών, τις βραβευμένες ταινίες τεκμηρίωσης από τον 1ο Διαγωνισμό Ντοκιμαντέρ για το Περιβάλλον και την Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών, του Ιδρύματος Ανάπτυξης του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε) του Ε.Μ.Π:

1. «Το παλατάκι των Αορίων» του Βασίλη Παναγιωτακόπουλου, (1ο βραβείο)

2. «Πίσω από το Βουνό» των Αλέξανδρου Καραπέτση και Αυρήλιου Καρακώστα (2ο βραβείο)

3. «Αυθόρμητη Αρχιτεκτονική Βοσκών» του Δημήτρη Καρτέρη (3ο βραβείο)

4. «Πάρνωνας: το χρονικό μιας καταστροφής» της Ευγενίας Παπαγεωργίου (έπαινος)

5. «Στη σκεπή του Αχελώου» του Δημήτριου Σταμούλη (έπαινος)

6. «Ασπροπόταμος» των Αλέξανδρου Δρακάτου και Αγγελικής Πιττάκη (έπαινος)

        Περισσότερα στοιχεία για τον 1ο και 2ο διαγωνισμό ταινιών τεκμηρίωσης (ο οποίος είναι ακόμα ανοιχτός), τη δράση Greece from the Top για τη φετινή Διεθνή Ημέρα Βουνών, τις ορεινές περιοχές της Ελλάδας και του Κόσμου, την Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη, τη δεύτερη κατεύθυνση του Διεπιστημονικού Προγράμματος Μεταπτυχιακού Σπουδών του Ε.Μ.Π «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών» και τα συνέδρια του ΜΕ.Κ.Δ.Ε του Ε.Μ.Π για τις ορεινές περιοχές θα βρείτε στο διαδικτυακό τόπο του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε) του Ε.Μ.Π για τη προστασία και ανάπτυξη του ορεινού περιβάλλοντος και των τοπικών ευρωπαϊκών πολιτισμών: www.ntua.gr/MIRC

Το ΜΕ.Κ.Δ.Ε του Ε.Μ.Π συγχαίρει την Ορειβατική Λέσχη Ξάνθης για τις πρωτοβουλίες της ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Βουνών 2013 μέσα από τη δράση «1η αστρορειβασία μεγάλου υψομέτρου», 13-14 Δεκεμβρίου 2013. Καλή επιτυχία!